16 Nisan 2014 Çarşamba

CERN(AVRUPA NÜKLEER ARAŞTIRMA MERKEZİ)

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi


Parçacık hızlandırıcının yeraltı tüneli
İmha
CERN Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi anlamına gelen Fransızca Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu kurum, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarıdır. 1954 yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN'in günümüzde 21 asil üyesine ilaveten Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 8 gözlemci üyesi vardır.

Personel

CERN'de yüzlerce bina, 3000 kişilik destek personeli ve CERN personeli olan 2500 kadar fizikçi vardır. Bunlardan 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN'ün kendi personeline ek olarak dünyanın seksen ülkesinden yaklaşık 8000 kadar fizikçi ve mühendis de CERN'de yer almaktadır.

Bilimsel başarılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1973: Gargamelle'de nötr akım bulundu.;[1]
  • 1983: W ve Z bozonları UA1 ve UA2 deneylerinde bulundu UA s;[2]
  • 1995: PS210 deneyinde ilk anti hidrojen atomları üretildi.;[3]
  • 1999: NA48 deneyinde CP simetrisi bulundu;[4]
  • 2010:38 Antihidrojen atomu saniyenin 6'da 1'i boyunca kapana kıstırıldı.;[5]
  • 2011: Antihidrojen atomları 15 saniye boyunca tutuldu.;[6]
  • 2012:Higgs bozonuna benzeyen 125 GeV/c2 ağırlığında bir bozon tespit edildi.[7]
CERN'de en önemli yer, yeraltındaki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) denilen parçacık hızlandırıcılarının, olduğu bölgedir. Tarım arazisinin altında kilometrelerce uzanan dev makinalardaproton denilen atom parçacıkları yahut atom çekirdekleri birbirleriyle çok yüksek hızlarda çarpıştırılırlar. Örneğin özel görelilik kuramına göre LHC'deki protonlar ışık hızının %99.999998'sine kadar hızlanınca protonun kütlesi de 7000 katına (7 TeV) çıkacaktır. 1956'da kurulan 28 GeV'lik eşzamanlı proton hızlandırıcısından sonra 1976'da da 450 GeV'lik bir başka hızlandırıcı daha kulanıma girdi. 1981'de geliştirilerek çarpışma halkası olarak kullanılabilecek duruma getirilen bu cihazdan bugün, dönüşümlü olarak parçacık hızlandırıcısı ve çarpıştırıcı olarak faydalanılmaktadır. Çarpışmalar ile bazı kısa ömürlü yeni madde biçimleri bu arada parçacık fizikçilerinin ilgilendiği W ve Z parçacıkları ortaya çıkarılmıştır. CERN, Avrupa'nın fizik alanında Amerika ve Rusya ile yarışa girmesini sağlamıştır.

Üye olan ülkeler

Kurucu ülkeler: (1954'ten)
Sonradan katılan ülkeler:
Katılım süreci devam eden ülkeler: [8][9]
1954'den beri gözlemci konumunda olan ve CERN'in kuruluşunda rol almış bir uluslararası örgüt olan UNESCO dışında, ülke bazında gözlemcillere bakıldığında, en eskisi Türkiye (1961), en yenisi Hindistan'dır (2002).[10]
KAYNAK:VİKİPEDİ.COM

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder